Wie een beetje groene vingers heeft weet: zonder de juiste voeding groeien planten niet optimaal. Maar wat nog weleens wordt vergeten, is dat het allemaal begint bij de kwaliteit van de bodem. Lees alles over plantenvoeding en meststoffen — en vooral, hoe jij je bodem en planten écht gelukkig maakt.
Begin bij de bodem
De bodem is meer dan alleen een grond voor je planten om in te wortelen. Niet elke bodem is gelijk, dus de ene plant gedijt er beter dan de andere. Zo is zandgrond over het algemeen arme grond met weinig voedingsstoffen, terwijl kleigrond voedingsstoffen juist goed vasthoudt. Deels is het een kwestie van accepteren wat voor grond je hebt en je beplanting daarop aanpassen. Anderzijds kan je ook het nodige doen om je bodem te verrijken. Als je wilt weten hoe het ervoor staat met je bodem en wat je kan doen om dit te verbeteren, doe dan een bodemanalyse met onze testkit.
Het nut van mest
Een vruchtbare bodem is rijk aan organisch materiaal, heeft een luchtige structuur, houdt vocht vast, heeft een grote diversiteit aan bodemorganismen en een gezonde balans van verschillende mineralen. Meststoffen en plantenvoeding zorgen voor extra aanvulling zodat je planten voldoende voeding krijgen om goed te kunnen groeien. Een voedingsarme bodem (zoals zandgrond, maar ook veen of tuinen bij net aangebouwde nieuwbouw) kan flink wat mest gebruiken. Bij potplanten of kamerplanten is de grond sowieso een stuk minder rijk, dus is bijvoeden altijd aan te raden.
De NPK waarde van meststoffen en plantenvoeding
Misschien heb je het weleens gezien op de verpakking van je plantenvoeding: NPK en 3 cijfers erachter. NPK staat voor stikstof (N), fosfor (P) en kalium (K), de drie belangrijkste voedingsstoffen voor planten. Onze plantenvoeding van wolkorrels heeft bijvoorbeeld een NPK-waarde 10-0-4. Dat wil zeggen dat er 10% stikstof, 0% fosfor en 4% kalium in zit.
De verschillende voedingsstoffen hebben ieder hun eigen kracht en de samenstelling van meststoffen verschilt per soort. Afhankelijk van wat je nodig hebt voor je planten kan je de juiste meststoffen daar op aanpassen.
- Stikstof is goed voor de groei van de plant en sterke, grote bladeren.
- Fosfor draagt bij aan de ontwikkeling van wortels en bloei van planten.
- Kalium zorgt er algeheel voor dat je plant een sterke weerstand heeft en goed groeit. Het zorgt er onder andere voor dat je plant goed vocht vasthoudt.
Onze meststoffen en plantenvoeding
Er zijn veel verschillende soorten meststoffen, maar niet alles is even milieuvriendelijk. Belangrijk is om kunstmest in ieder geval zoveel mogelijk te vermijden. Kunstmest bevat wel de juiste voedingsstoffen, maar doet verder niks voor het bodemleven. Het kan door de zouten die het bevat zelfs schadelijk zijn voor bodemorganismen. Ook kan het schadelijk zijn voor je planten. De concentratie van voedingsstoffen is zo hoog, dat je planten overvoerd raken en kunnen ‘verbranden’. Kies liever voor natuurlijke meststoffen en voeding. Die zijn een betere aanvulling voor het bodemleven en de bodemstructuur.
Wormenmest
Wormenmest, of vermicompost, is een meststof die door wormen wordt geproduceerd. De wormen voeden zich met organisch afval, verteren dit en scheiden de meststof uit. Het is een rijke meststof die voedingsarme grond verbetert, luchtiger maakt en zorgt dat water beter wordt vastgehouden. Het bevat de belangrijke mineralen (NPK) en daarnaast allerlei micro-organismen en soms zelfs nog een verdwaald wormpje. Dat is helemaal goed, want zo help je het bodemleven in je tuin weer op gang. Waar kunstmest de bodem naar verloop van tijd uitput, zal je met wormenmest je bodem juist steeds meer verrijken.
Je kan wormenmest kant-en-klaar aanschaffen, maar ook zelf aan de slag met het produceren van compost. Hoe dat werkt, hebben we uitgelegd in dit blogartikel: Aan de slag met wormcompostering.
Wormenmest is goed te gebruiken in de tuin. Reken in de tuin ongeveer een liter mest per 3-5 m². Ook potplanten zullen blij worden van wormenmest. In potten meng je de mest met potgrond. Vuistregel is: zo’n 80% potgrond en 20% wormenmest.
Wolkorrels
Plantenvoeding van wolkorrels bevat schapenwol die anders in de verbrandingsoven belandt. Schapenwol bevat veel voedingsstoffen en heeft als bijkomend voordeel dat het vocht goed vasthoudt en de bodem luchtig houdt. Meng het een keer per jaar door de potgrond van je kamerplanten en potplanten buiten. Reken een handjevol korrels per (middel)grote pot. Je kan de wolkorrels ook als bodemverbeteraar in de tuin gebruiken. De korrels meng je dan door de bovenste laag van de grond. Afhankelijk van de gewassen die je aanplant, reken je 2 – 4 handjes korrels per vierkante meter.
Lavagruis & lavameel
Naast meststoffen kan lavagruis of lavameel een goede aanvulling zijn voor de bodem. Lavameel is fijngemalen gesteente en bevat diverse mineralen zoals calcium, magnesium, kalium. Door deze mineralen aan de bodem toe te voegen, zorg je dat planten makkelijker de juiste voedingsstoffen op kunnen nemen uit de bodem. Het maakt ze sterker en minder vatbaar voor ziekten en plagen. Zeker voor moestuiniers is lavameel sterk aan te raden. Doordat de bodem op veel plekken steeds verder verarmd is, bevatten groenten veel minder vitaminen en mineralen dan enkele decennia geleden. Door lavameel toe te voegen, verbeter je de aanmaak van vitaminen in je groenten.
Ons lavameel wordt gewonnen in de Eifel in Duitsland. Naast lavameel kan je ook kiezen voor lavagruis. Dit zijn grovere korrels, die als voordeel hebben dat ze langduriger werken. Een deel wordt in het eerste jaar opgenomen door de bodem. De rest in de jaren daarna.
Heb je veel last van buxusrupsen, luizen of spint in de tuin, dan is lavameel ook een zeer goede oplossing. Lavameel droogt de insecten uit en zorgt zo voor een onaangename omgeving voor de plaaginsecten. Verstuif wekelijks lavameel op aangetaste hagen en je zal zien dat de plaaginsecten vertrekken.
Een gezonde tuin begint bij een gezonde bodem. Leer je bodem goed kennen, kijk naar de behoefte van je planten en verrijk je tuin met natuurlijke meststoffen of plantenvoeding. Zo zorg je voor een tuin met sterke gewassen, veel diversiteit en een groene toekomst!