Wolluis bestrijden
Wolluis kom je liever niet tegen op je planten. Het is een plaag die enorm besmettelijk is. Doe je niets, dan zijn binnen de kortste keren al je planten besmet met de witte luizen. Onderneem daarom direct actie als je wolluizen hebt gesignaleerd. Hoe? Dat lees je op deze pagina!
Wat is wolluis?
Wolluis, ook wel witte luis genoemd, is een luizensoort die op veel verschillende planten kan voorkomen. De wolluis heeft zijn naam te danken aan de witte, wol-achtige afscheiding die het achterlaat op planten. Ook het lichaam van de wolluis is bedekt met deze afscheiding. Hierdoor lijkt het alsof de luis met wol bedekt is.
Wolluizen (Pseudococcidae) zijn schildluizen die, in tegenstelling tot andere schildluissoorten, geen gepantserde rug hebben. Wereldwijd komen verschillende wolluizen voor. In onze kassen en huizen zie je echter vooral de citruswolluis (Planococcus citri). Je kan wolluizen aantreffen op allerlei kamerplanten: denk aan varens, palmen en cactussen. Ook kom je ze tegen op olijfbomen, fruitbomen, buxushagen en hortensia’s. Zolang de omgeving warm en droog is, bestaat er een kans op een besmetting door de luizen.
Interessant aan wolluizen is dat ze seksueel dimorf zijn. Dit wil zeggen dat beide geslachten uiterlijk sterk van elkaar verschillen en zich ook anders ontwikkelen. Vrouwtjes blijven in het nimfenstadium en veranderen nauwelijks. Mannetjes veranderen volledig. Ze beginnen als vleugelloze, eivormige nimfen en transformeren naar wespachtige vliegende volwassenen. De mannetjes leven maar kort en zijn een stuk kleiner dan vrouwtjes. Je zal ze dan ook amper waarnemen. De vrouwtjes kan je wel terugvinden op je planten. Ze zijn zo’n 3 tot 6 mm groot.
Levenscyclus van wolluizen
Een wolluis-vrouwtje kan in een periode van 10-20 dagen honderden eitjes leggen. Veel wolluissoorten leggen deze eitjes in de wol-achtige afscheiding die ze op bladeren achterlaten. Naarmate de temperatuur stijgt, kan het aantal eitjes toenemen en komen de eitjes ook sneller uit. In de buitenlucht komt dit over het algemeen neer op 2 generaties per jaar, in een warme kas kunnen tot wel 8 generaties per jaar voorkomen!
De nimfen die uit de eitjes komen zijn geel, oranje of roze van kleur en hebben in eerste instantie nog niet het wollige uiterlijk. Dit komt echter vrij snel alsnog, zodra ze beginnen met eten. Vanaf dat moment scheiden ze namelijk de witte substantie af die ze gebruiken als bescherming tijdens het eten.
Jonge nimfen kunnen zich goed voortbewegen. Maar, naarmate ze ouder worden volgen ze het voorbeeld van oudere nimfen en volwassen wolluizen en bewegen ze zo min mogelijk. Je ziet in je plant vaak geconcentreerde haarden met wolluizen.
Welke schade richten wolluizen aan?
Van wolluis mannetjes heb je nauwelijks last. Ze zijn klein en leven maar kort. Hun enige taak is het bevruchten van wolluis vrouwtjes. Deze vrouwtjes zorgen voor schade aan planten. Ze voeden zich namelijk met plantensap. Ze hechten zich vast aan de plant en brengen een poedervormige wol-achtige waslaag aan waarmee ze zichzelf beschermen tijdens het eten. Planten die worden aangetast door wolluizen verliezen hun groeikracht en krijgen gele bladeren. Ze kunnen vervormd raken en soms treedt er bladverlies op. Bij een ernstige plaag zal de plant uiteindelijk afsterven.
Naast de witte afscheiding produceren wolluizen ook honingdauw. Dit is een nectar-achtige vloeistof die wordt achtergelaten door onder andere bladluizen, wolluizen, dopluizen en witte vliegen. Deze plakkerige substantie vormt een goede bodem voor de groei van schimmels (roetdauwschimmel). De schimmels bedekken de bladeren, waardoor de mogelijkheid tot fotosynthese afneemt. Een plant die flink bedekt is met honingdauw, roetdauwschimmel en witte afscheiding krijgt weinig licht en zal daardoor nauwelijks groeien.
Een laatste probleem van wolluis is dat ze plantenziekten overdragen. Wolluizen kunnen eenvoudig op verschillende planten terechtkomen en daardoor je hele plantencollectie ziek maken. Wolluis op tijd bestrijden is daarom sterk aan te raden.
Waarom is wolluis zo besmettelijk?
Een wolluis beweegt niet zo veel. Ze bivakkeren vooral in geconcentreerde haarden in de nerven en oksels van een plant of onderaan een blad. Toch kan de besmetting van één plant gauw uitgroeien tot een plaag in al je planten.
Wolluizen planten zich in de juiste omstandigheden in hoog tempo voort. Een besmette plant kan daardoor in korte tijd flinke wolluishaarden hebben. De wolluis legt kleine eitjes in de witte afscheiding. Deze eitjes zijn licht en worden daardoor makkelijk door de wind verplaatst naar andere plekken. Staat je kamerplant op een tochtige plek, dan is daarom het risico groot dat de plant besmet wordt en andere planten besmet.
Daarnaast kan je zelf veroorzaker zijn van besmetting bij andere planten. De eitjes en afscheiding blijven makkelijk kleven in je kleren of aan je handen. Zo verspreid je ze en komt de wolluis in aanraking met andere planten. Ze daarom een plant met wolluis zo snel mogelijk in quarantaine om erger te voorkomen.
Meer lezen over plagen in je kamerplanten? Lees ons blogartikel Voorkom plagen in je Urban Jungle.
Wolluis biologisch bestrijden
Voor het bestrijden van wolluis zijn diverse sprays met chemische bestrijdingsmiddelen beschikbaar. Het nadeel van deze sprays is dat niet alleen het plaaginsect wordt bestreden, ook nuttige insecten zoals bijen, spinnen, lieveheersbeestjes en gaasvliegen kunnen worden gedood. Daar komt bij dat wolluizen resistent kunnen worden voor chemische middelen en wolluiseitjes sowieso niet gevoelig zijn voor insecticiden. Op termijn zijn de sprays dus vooral een duur middel met weinig effect.
Wil je effectief wolluis bestrijden, maak dan gebruik van de natuurlijke vijand van de luizen: de roofkever (ook wel bekend als lieveheersbeestje). De Cryptolaemus montrouzieri roofkever is bij uitstek geschikt voor de bestrijding van wolluis en wolluishaarden. Zowel de larven als de volwassen roofkevers voeden zich met vele soorten wolluizen in alle stadia en ontwikkelen zich het beste als er sprake is van veel wolluis. Het vrouwtje legt haar eieren één voor één tussen de wolluizen in. Deze eieren komen na ongeveer 5 dagen uit en de larven die hieruit komen lijken sterk op wolluizen. De geboren larven zijn erg vraatzuchtig en eten wel 30 wolluizen per dag. Larven kunnen zowel citruswolluis, langstaartwolluis als wollige dopluis eten.
Je kan in onze webwinkel kiezen voor volwassen Cryptolaemus montrouzieri roofkevers of voor de larven. Kies bij een beginnende plaag voor de volwassen kevers. De volwassen kever voedt zich met wolluizen en legt eitjes waar weer vraatzuchtige larven uit komen. Zo creëer je een keverpopulatie die de wolluispopulatie in toom kan houden. Bij een flinke plaag kan je het beste kiezen voor keverlarven. De larven beginnen direct met het opruimen van de wolluishaarden.
Optimale omstandigheden om wolluis te bestrijden met roofkevers
Cryptolaemus montrouzieri roofkevers zijn erg gevoelig voor licht en temperatuur. Omdat ze koude temperaturen niet overleven, worden ze in de wintermaanden niet verzonden. Meer informatie lees je op de productpagina: Wolluis bestrijden met roofkevers.
Download de bijsluiter van het product voor alle uitzetinstructies.
Wolluis binnenshuis bestrijden
Net als alle lieveheersbeestjes, bestaat er een kans dat Crytpolaemus montrouzieri roofkevers wegvliegen. Daarom worden ze vooral ingezet in een afgesloten ruimte, zoals een kas. In een tuin zal de roofkever dan ook minder effectief zijn. Je kan de roofkevers eventueel ook binnenshuis inzetten, maar ook dan bestaat er een kans dat ze naar een andere plant of naar buiten vliegen. Wil je in huis liever niet werken met roofkevers? Probeer dan de volgende huis-tuin-en-keukentips:
- Een plant die gezond is, is minder gevoelig voor plagen. Wolluis voorkomen kan dus al grotendeels door je planten vitaal te houden. Plaats ze op de juiste plek, niet in de tocht en geef de juiste hoeveelheid water en voeding.
- Plaats een besmette plant direct in quarantaine om te voorkomen dat de plaag gaat woekeren.
- Kleine hoeveelheden wolluis kan je voorzichtig wegvegen met keukenpapiertje of wegspuiten met wat water. Stop het keukenpapiertje direct diep weg in de afvalbak en was goed je handen. Controleer je plant dagelijks op nieuwe wolluizen.
- Heb je op één stengel of blad een geconcentreerde wolluishaard? Dan kan je overwegen om dit deel van de plant weg te knippen.
- Maak een mengsel van water en spiritus en stip alle wolluizen met een wattenstaafje aan. Dit is een tijdrovend klusje wat je dagelijks moet herhalen, maar uiteindelijk kan je daarmee van de plaag afkomen.
